To szereg działań przeprowadzonych wspólnie z artystą Arkadiuszem Andrejkowem. Na gruncie materiałów Społecznego Archiwum Grybowa, dzięki społecznej zbiórce i zaangażowaniu ponad 200 darczyńców fotografii, dokumentów, pamiątek, środków finansowych, ale także ścian domów – stworzyliśmy wspólnie 12 murali i deskali, przedstawiających bohaterów lokalnej historii, między innymi grybowskich Żydów i wysiedlonych w Akcji „Wisła” Łemków. 

Dzisiaj, śladem sieci murali podążają nauczyciele lokalnych szkół z grupami uczniów, turyści, lokalni mieszkańcy, ale także powracają z dalekich krajów rodziny namalowanych postaci, przez co realizuje się cel projektu – różnorodna społeczność odradza się i zaczyna istnieć na nowo.

To inicjatywa Fundacji Centrum Logopedyczne, realizowana we współpracy z Uniwersytetem Śląskim. Projekt powstał w odpowiedzi na potrzebę zmiany sposobu, w jaki w Polsce mówi się i myśli o jąkaniu oraz giełkocie (tzw. mowie bezładnej). Mimo rozwoju logopedii, osoby jąkające się i z giełkotem nadal doświadczają w Polsce stygmatyzacji. 

Projekt „Archiwum Defaworyzowanych” przyjął formę multimedialnego archiwum gromadzącego autentyczne historie i refleksje osób jąkających się i z giełkotem, ich bliskich, a takżę specjalistów. Tworzymy przestrzeń, w której głos osób defaworyzowanych jest na pierwszym planie. Chcemy pokazywać przede wszystkim ich pasje, sukcesy i codzienność – przeciwdziałając stereotypom, promując inkluzywny, oparty na szacunku język.

Projekt realizowany był w Świetlicy Miejskiego Domu Kultury w Bielsku-Białej we współpracy ze Stowarzyszeniem LAS. Jego celem było poruszenie lokalnej społeczności, która jest mocno zatomizowana i uśpiona. Dzielnica Obszary (zwana inaczej Białą Północ), gdzie znajduje się Świetlica, jest trochę niewidoczną częścią miasta. Brakuje tu charakterystycznych punktów, ulic, składa się głównie z zabudowań fabrycznych i domów jednorodzinnych. Wokół budowania tych domów postanowiliśmy zbudować narrację projektu i filmu oraz oddać głos mieszkańcom. Historie, które usłyszeliśmy, dotyczyły nie tylko budowania domów, ale historii osiedlania się, wspomnień z dzieciństwa czy młodości. Te wszystkie opowieści stworzyły ciepłą, sąsiedzką historię czasu, którego trochę już nie ma, a trochę jest nadal, bo przecież słuchamy tych historii.

Najważniejszym elementem projektu było oddanie głosu mieszkańcom, pokazanie im, że ich opowieści są ważne, wysłuchanie ich historii, przekazanie im głównej roli w filmie. Posłużyło to integracji społeczności lokalnej i przekłada się na zaangażowanie w działania realizowane w Świetlicy.

Sześcioodcinkowy audioserial autorstwa Martyny Wojtkowskiej i wyprodukowany przez Instytut Pileckiego we współpracy z Polskim Radiem to opowieść o losach 733 polskich dzieci, które w czasie II wojny światowej – wyrwane z rodzinnych domów przez sowiecką deportację – po długiej i dramatycznej wędrówce przez ZSRR, Iran i Indie, trafiły do odległej Nowej Zelandii. 

Głównym tworzywem narracyjnym są nagrania wywiadów przeprowadzonych w ramach projektu historii mówionej – zarówno z samymi „dziećmi z Pahiatua”, jak i ich potomkami. Projekt stał się impulsem do organizowania debat i spotkań słuchaczy, inicjując dialog o doświadczeniach dzieci w czasie wojny.

Projekt umożliwił samym bohaterom – „dzieciom z Pahiatua” – opowiedzenie własnej historii na antenie Polskiego Radia. Miało to głęboko symboliczne znaczenie. Przez dziesięciolecia, żyjąc na emigracji, słuchali Polskiego Radia w domach i w Domu Polskim, traktując je jako najważniejsze ogniwo łączące ich z ojczyzną. Dla wielu z nich możliwość zaistnienia w tej przestrzeni była momentem uznania, którego nigdy wcześniej nie doświadczyli – ich historia pozostawała bowiem niemal nieznana w Polsce.

Wystawa poświęcona wczasom pracowniczym organizowanym przez przedsiębiorstwo „Ursus”. Ekspozycja powstała na bazie archiwum społecznego, na które składają się wspomnienia świadków historii, materiały archiwalne, m.in. fragmenty wideo z kronik filmowych i fragmenty filmu „Ursus to jest firma”. 

Wystawę licznie odwiedzali pracownicy nieistniejących Zakładów Mechanicznych „Ursus”. Gdyby nie wystawa, nigdy prawdopodobnie by nie trafili do Domu Kultury „Portiernia”. Ludność napływowa miała szansę poznać nieznaną historię pokoleń rodziców i dziadków swoich rówieśników. Poznali mechanizm organizacji wczasów pracowniczych w okresie PRL. Poznali zapomniane ośrodki wypoczynkowe, z których korzystali pracownicy nieistniejących Zakładów Mechanicznych „Ursus” – kilka z nich jeszcze istnieje pod innymi nazwami i po przebudowach i może zachęcać do odwiedzin dzięki wystawie. 

Nigdy wcześniej nigdzie nie była na terenie Dzielnicy Ursus pokazywana wystawa o tematyce dawnych wczasów. To przedsięwzięcie przyniosło nowe materiały archiwalne do Izby Tożsamości Ursusa i pozwoliło poszerzyć siatkę znajomości wśród starszego pokolenia Ursusa. Wystawa zapoczątkowała też kolejne ekspozycje, ku radości społeczności lokalnej

To cyklicznie realizowany projekt, dzięki któremu Głusi poznają ślady z przeszłości środowiska Głuchych w Warszawie. Jedną z takich historii jest np. obecność Fryderyka Chopina na koncercie charytatywnym w Instytucie Głuchoniemych i Ociemniałych w Warszawie. W ramach projektu odkrywaliśmy wiele takich historii. 

Scenariusze wycieczek po Głuchej Warszawie opieraliśmy m.in. na zbiorach z archiwum naszej fundacji – Instytutu Historii Głuchych „Surdus Historicusˮ. Wycieczki i publikacje z tych projektów wzbudziły ogromne zainteresowanie wśród Głuchych, którzy licznie dołączają do naszych oprowadzań.

„Prawobrzeżni” to autorski projekt realizowany od 2015 roku w Muzeum Warszawskiej Pragi, oddziale Muzeum Warszawy. Łączy pracę badawczą z działaniami popularyzatorskimi. Jest poświęcony postaciom, rodzinom, środowiskom w różnorodny sposób związanym z prawobrzeżnymi dzielnicami miasta.

Celem projektu jest odkrywanie ciekawych, zapomnianych postaci i historii z nimi związanych poprzez odkrywanie zarówno kolekcji i zbiorów publicznych, jak i obszarów bliskich mieszkańcom – przestrzeni miejskiej, archiwów rodzinnych, wspomnień. Projekt wyrasta z misji Muzeum Warszawskiej Pragi, potrzeby zrównoważenia bazy varsavianistycznej dot. dziedzictwa terenów położonych na obu brzegach Wisły; przeciwdziałanie wykluczeniu społecznemu; włączanie lokalnego dziedzictwa w ogólną narrację o mieście, także działania na rzecz większej reprezentacji postaci kobiet w kontekście historii Warszawy i Pragi.

To partycypacyjne przedsięwzięcie teatralne, reżyserowane przez Ewę Kaczmarek i Daniela Stachułę. Nie tylko przywraca historię, lecz także angażuje lokalną społeczność w proces twórczy, nawiązując do tradycji dawnych przedstawień w teatrze na Głównej w Poznaniu. 

Scenariusz powstał na podstawie materiałów z Archiwum Dzielnicy Główna – społecznego archiwum współprowadzonego przez Stowarzyszenie Młodych Animatorów Kultury i lokalną społeczność poznańskiej Głównej. Projekt rekonstruował dziedzictwo chłopsko-robotniczej kultury przedmieść Poznania, zwracając uwagę na (re)konstrukcję i reinterpretację tradycji oraz charakterystyczny folklor miejski.

Spektakl współtworzony był przez artystów zawodowych i twórców nieprofesjonalnych, ze społecznością lokalną zaangażowaną w podejmowanie decyzji artystycznych. Mieszkańcy dzielnicy stali się współautorami scenariusza i wykonawcami, decydując o tym, co i jak opowiedzieć, jakie historie ocalić.

Współorganizowane przez QueerMuzeum Warszawa i Lesbijskie* Archiwum Wirtualne (L*AW). 

Na cykl składają się rozmowy wokół lesbijskich artefaktów z QueerMuzeum lub L*AW, warsztaty, performatywne oprowadzania z zaproszonymi gościniami, wspólne czytanie tekstów literackich i naukowych, spotkania z udziałem aktywistek i artystek z les*storią w tle oraz rozmowy poświęcone archiwistycznym inicjatywom lesbijskim z Europy. 

Spotkania pokazują i przybliżają przeszłość tęczowej społeczności, odsłaniają nasze polskie korzenie – co jest niezwykle ważne dla nieheteronormatywnych kobiet, które nadal mają poczucie marginalizacji. Dlatego też ważnym zadaniem tego projektu jest budowanie lesbijskiej* społeczności, i to się udaje: na spotkania przychodzi coraz więcej osób, jest już też stała grupa uczestniczek. Wiele z nich to osoby migrujące do Warszawy, które w swoich rodzinnych stronach nie mogą być w pełni sobą.

Wzmacniamy poczucie dumy z bycia kobietą nieheteronormatywną, przyglądamy się sobie w herstoriach i dziełach naszych les*sióstr z przeszłości, i odnajdujemy w nich naszą rodzinę.

To społeczna inicjatywa zrealizowana w latach 2020–2022 przez Izbę Regionalną działającą przy Miejskiej Bibliotece Publicznej im. Teodora Heneczka w Piekarach Śląskich. 

Nieformalna i w gruncie rzeczy spontaniczna akcja polegała na przepisaniu 150 listów Pawła Słani – młodego piekarzanina, nauczyciela historii, absolwenta Uniwersytetu Jagiellońskiego i podporucznika rezerwy Wojska Polskiego, który został zamordowany przez NKWD w Katyniu w 1940 roku. Adresatką listów była jego narzeczona, Maria Lortz. 

Na apel Izby Regionalnej w przepisywanie listów zaangażowało się ponad 40 wolontariuszy – mieszkańców Piekar Śląskich w różnym wieku: uczniów, nauczycieli, bibliotekarzy i pasjonatów historii. Projekt pokazał, że historia to nie tylko fakty, ale też ludzkie uczucia, które mają moc łączenia ludzi niezależnie od czasu.

Służew i Służewiec – dziś obszary w ramach warszawskiej dzielnicy Mokotów – były sąsiadującymi ze sobą wsiami. Łączy je bliskość geograficzna oraz wspólność etymologiczna. Dwie sąsiednie instytucje – Służewski Dom Kultury (Służew) i Dom Kultury KADR (Służewiec) – postanowiły przywoływać ducha wsi, gospodarstw i wszelkie historie dwóch areałów i zaprosić ich obecnych mieszkańców do podróży w czasie. 

Dlaczego krowa? Na starych zdjęciach z tych obszarów nierzadko pojawiają się krowy pasące się tuż przy budujących się jeszcze kompleksach blokowiskowych. Naszym medium była Osiedlowa Krowa – mobilny obiekt w łaty ze starych zdjęć dzielnicy przemierzający podwórka i inspirujący do rozmów o przeszłości. Podczas wypasów i spacerów zbieraliśmy i nagrywaliśmy wspomnienia sąsiadów. Figura krowy była pretekstem do nawiązywania swobodnych rozmów, zaproszenia na wywiady oraz warsztaty w ramach projektu. 

Projekt ten to dziesiątki godzin spędzonych na podwórkach i osiedlowych ławkach, blisko ludzi. Była to także próba realizacji projektu międzypokoleniowego, gdzie jest przestrzeń na powagę pracy z historią, ale też zabawę!

W naszym projekcie łączymy perspektywy artystki (Marta Bogdańska) i badaczki (Anita Jarzyna). Interesuje nas miejsce historii zwierząt w archiwaliach dotyczących wojen, pytamy o rolę czynionych w nich odkryć dla badań z obszaru studiów postantropocentrycznych oraz o mediacyjną funkcję niedyskursywnych, artystycznych realizacji, skupiając się przede wszystkim na perspektywie biograficznej.

Projekt Shifters jest bowiem od 4 lat prezentowany w galeriach na całym świecie, w różnych konfiguracjach – wybranym zdjęciom towarzyszą instalacje dźwiękowe, filmowe, rzeźbiarskie oraz prace powstające w ramach warsztatów partycypacyjnych. Shifters uruchamiają namysł nad materialnością pamięci o udziale zwierząt w ludzkich konfliktach, nad przyczynami zaprzepaszczania ich śladów, sposobami przechowywania tych, które się zapisały. Wszystko to może stać się impulsem do systematycznego dokumentowania losu współczesnych zwierząt uwikłanych w wojny.

To projekt zrealizowany w Niemicy (gm. Golczewo, woj. zachodniopomorskie) wspólnie z Fundacją Las Sztuki, Stowarzyszeniem Rozwoju Sołectwa Niemica i Stowarzyszeniem Mi-Gracja zrealizowaliśmy. Jego osią była historia Sabiny Zawadzkiej – mieszkanki lokalnego dworku, która po wojnie wspierała przesiedleńców organizując kolacje, ucząc gotowania i prowadząc kuchnię społeczną.

Projekt, w ramach którego powstał m.in. mural, film, zastawa stołowa i książka kucharska z przepisami i opowieściami mieszkańców i mieszkanek, był formą współczesnego pomnika – upamiętnieniem postawy gościnności, solidarności i codziennego bohaterstwa kobiet, często pomijanych w oficjalnej historii. 

W projekcie udział wzięli okoliczni mieszkańcy i mieszkanki, członkinie KGW, a także nowi sąsiedzi z Ukrainy i Białorusi, którzy wspólnie z mieszkańcami gotowali według dawnych przepisów, dzieląc się historiami migracji i gościnności.

W 2015 roku do szczuczyńskiego archiwum (wtedy jeszcze jako Cyfrowe Archiwum Tradycji Lokalnej) trafiły kroniki szkół powszechnych: polskiej i żydowskiej, działających w Szczuczynie w okresie międzywojennym. Podjęliśmy decyzję, że należy je zabezpieczyć i opublikować, ale też zadbać o szerokie udostępnienie; są niezwykle wartościowym źródłem historycznym. 

Autorzy wpisów w kronikach opisują ówczesną rzeczywistość, w tym relacje polsko-żydowskie. Oprócz informacji na temat działalności szkół rękopisy zawierają bogaty i wartościowy materiał źródłowy na temat ówczesnego wielowyznaniowego, małego polskiego miasteczka w strefie przygranicznej, gdzie żyli i funkcjonowali na co dzień obok siebie Polacy i Żydzi, pracując i wychowując swoje dzieci, współtworząc to miasteczko.